De overgang van jeugd naar volwassenheid; School naar ...
Onze zoon Rai is inmiddels bijna 20. Wat ons erg bezighoud is de overgang van school naar iets anders. Wat zou dat kunnen zijn?
School
Rai heeft vanaf zijn 5e-6e op een school gezeten. Niet zomaar een school, maar een school voor bijzonder onderwijs. Rai is immers anders dan anderen. Met name het feit dat hij op een heel andere manier communiceert vraagt dat wij leren om hem te begrijpen en dat hij leert wat wij bedoelen was een flinke uitdaging.
Gelukkig zijn er 'bijzondere scholen' en wij hadden geluk dat we een school vonden die met name inzet op 'anders communicerend'. De school noemt zichzelf 'een speciale school (cluster 2) voor leerlingen met doofblindheid.' Dat hadden wij nooit zelf kunnen bedenken omdat we Rai niet kennen als 'doof' of 'blind'. Maar het is misschien beter te begrijpen als je de spreuk kent die in de gang van deze school hangt: 'als communiceren niet vanzelfsprekend is'.
Het mooie is dat wij er ook hebben geleerd. De eerste stap was namelijk verbinding met Rai zoeken middels video opnames. Wat 'zegt' Rai? Nu zegt hij in de letterlijke zin helemaal niets. Maar hij heeft andere manieren om zaken duidelijk te maken; meestal via lichaamstaal in z'n gezicht en met z'n armen en handen, soms letterlijk met z'n hele lijf. En als het hem niet lukt ons iets duidelijk te maken via het uiten van frustratie, jullie kunnen je er vast iets bij voorstellen...
De tweede stap was hoe wij konden antwoorden op z'n communicatie. Succesvol bleek om nabijheid te bieden en te reageren op zijn communicatie. Na 15 jaar (nu dus) kunnen wij, de Leraren en een klein groepje verzorgers goed met Rai 'praten'. Met z'n stralende lach blijkt dat hij het fijn vindt om begrepen te worden en het leuke is dat hij blijkbaar er door gemotiveerd wordt om elke keer weer meer 'woorden' aan z'n woordenschat toe te voegen. Hij 'leert' dus nog steeds!
Volwassen worden
Op je 18e wordt je, in Nederland', officieel volwassen. En is er bij het bijzonder onderwijs een 'gewoonte' om rond het 20e levensjaar aan te nemen dat je 'klaar' ben met leren. Beide zaken hebben impact op ons. Ineens stonden we bij de rechtbank om het recht te behouden om als Rai's guardian angels zaken voor hem te kunnen blijven regelen. Maar vooruit, deze zorg valt, volgens mij, in het niet bij de vraag; wat gaat hij na de school doen?
Volgende plek
Naast de praktische problematiek dat wij als ouders beide werken en hem dus niet de hele dag thuis kunnen opvangen, denken we dat het voor Rai ook niet leuk is om terug te vallen in het aantal uitdagingen. Kortom we zoeken dus een plek met de volgende eisen;
- Een veilige plek
- Een plek waar ze de taal van Rai begrijpen en kunnen spreken
- Een plek waar hij kan door leren, als een soort leerling-gezel.
- Een plek waar hij wordt uitgedaagd en mag uitdagen.
De combinatie van bovenstaande blijkt ons een lastige. Met name omdat zijn taal nogal individueel is. Het vereist een communicatie partner die de tijd voor hem kan nemen. En indien nodig kan vertalen voor zijn omgeving zodat men begrijpt wat Rai wil en hem niet verkeerd begrijpt. We vinden het moeilijk om te horen; ons systeem is anders, hij moet zich wel aanpassen!
Wij weten dat Rai een flinke tijd nodig heeft gehad om te leren wat hij nu kan. Er is geen reden om aan te nemen dat hij nu enorm kan versnellen. Kortom, vinden we een plek met een 'match'. Vinden we een plek waar het idee is om 'passend' te zijn bij Rai. Hij heeft immers het recht om 'anders' te zijn....