Mama, ik hoop dat het vandaag beter met je gaat...

Het verlies van een kind is het ergste wat een ouder kan overkomen. Totdat je ‘s ochtends wakker wordt met een rustig gevoel en je niet langer wordt gekweld werd door een hausse van irrationele gedachten en gevoelens van angst.

Verdriet?

Mijn eerste ervaring met verdriet was als kind, vlak na de dood van mijn opa. Tijdens een familiebezoek hoorde ik mijn oma huilen over het feit dat niemand genoeg om haar gaf om haar eens op te halen om iets leuks te gaan doen en dat ze altijd alleen was.

Mijn moeder ontkende dat; mensen boden wel aan om samen ergens heen te gaan, maar ze wilde nooit mee. Ik begreep dat mijn oma verdrietig was, wat mij ook weer verdrietig maakte.
Als jong kind kwam ik tot de conclusie dat verdriet ingewikkeld was. Uiteindelijk vergat ik het incident – en ook het verdriet om mijn oma werd minder.

Alleen maar vasthouden

In juni 1988 werd ons vijfde kind geboren. Nathalie. Toen zij twaalf dagen oud was, vertelde de kinderarts ons dat zij leed aan het Cornelia de Lange Syndroom. We moesten ons maar voorbereiden op haar dood. Dit kindje zou niet oud worden. Mijn man en ik waren er kapot van. Het vooruitzicht om haar snel te moeten verliezen, hakte er veel dieper in dan de diagnose Cornelia de Lange. Ik begreep niet waarom ik zo verdrietig was, terwijl we haar ieder moment bij ons hadden. In de vier weken na de diagnose kon ik Nathalie alleen maar vasthouden en voeden. Zij kon alleen maar slapen. Na een maand begon onze jongste dochter aan te komen. Ze was vaker wakker en begon te reageren op haar omgeving.

Haar gezichtje vertederde

Nathalie bleef zich ontwikkelen. Het verdriet om de heftige diagnose vervaagde. Haar popachtige gezichtje vertederde de mensen die haar zagen. Het werd al gauw duidelijk dat ze nooit zelfstandig zou kunnen lopen. We droegen haar om beurten, altijd en overal heen. Dat creëerde een band binnen het gezin die zowel fysiek als spiritueel was. Toen ze 5 jaar oud was, had Nathalie het postuur van een 2-jarige peuter en de verstandelijke vermogens van een baby. We kregen hulp. We hadden veel aan de informatie uit de nieuwsbrief ‘Reaching Out’ van de CdLS Foundation (USA). Het leven was goed.

Was ik de enige dan?

Dat goede gevoel verbrijzelde op 8 november 1993. Nathalie had de symptomen van een griep. Haar dood kwam volkomen onverwacht.

Het verdriet was overweldigend. Weken na die zwarte dag stond ik in de rij voor een kassa. Ik vocht tegen mijn tranen. Al die mensen voor mij in de rij, en achter mij: wie van hen had nog meer een kind verloren?! Ik was toch niet de enige vrouw die zo’n groot verlies moest dragen?! Maar ik zei niets en ik vroeg hun niets. Ik kneep alleen in het winkelwagentje, tot mijn handen zeer gingen doen en mijn verdriet wat draaglijker werd.

Het werd naargeestig stil

Veel mensen denken dat iemand die verdrinkt wild met zijn armen zwaait. Maar de meeste mensen verdrinken in stilte. Het kan gebeuren in een zwembad waar het erg druk is. En níemand merkt het. Mijn verdriet voelde als verdrinken. Niemand van de mensen om mij heen was zich bewust van mijn angst en onrust. We hadden het er nooit over. Mijn man en ik wisten van elkaar dat we enorm veel pijn hadden om het verlies van Nathalie. Maar we konden het verdriet niet met elkaar delen. Ook de kinderen hebben veel verdriet gehad. Maar ik beperkte me tot een dagelijkse zorgroutine. Ik kon emotioneel niet dicht bij hen komen om hun verdriet te helpen verzachten. Het werd naargeestig stil in ons gezin. Alleen de 2-jarige Olivia vroeg vaak waar haar zusje was. Dan troostte ik haar totdat ze in mijn armen in slaap viel. 

Hardlopen redde mijn leven

De winteravonden waren het moeilijkst voor mij. Het verdriet en het gevoel van eenzaamheid dreven me het huis uit. Buiten kon ik huilen, zonder dat mijn kinderen het zagen. Ik wandelde vele kilometers op donkere avonden. Genoeg om me zó moe te maken, dat ik kon slapen. Toen dat niet langer voldoende uitdaging bood, ging ik hardlopen. Het duurde niet lang of ik liep om de avond vijftien kilometer. Hardlopen werd het mechanisme om met verdriet en rouw om te gaan. Hardlopen heeft mijn leven gered. Thuis wilde ik kalm blijven voor mijn kinderen. Meestal lukte dat. Soms niet.

‘Op die bewuste dag werd haar pijnlijke afwezigheid ondraaglijk voor mij’

Tegen de muren

Huilend vluchtte ik naar mijn slaapkamer en liet de kinderen voor zichzelf zorgen. Katie, net 12 jaar oud geworden, ruimde de rommel op en hielp haar broers en zussen om iets te eten te vinden

Die tekening heb ik nog steeds

De volgende dag kwam onze 8-jarige dochter Emily naar me toe. Ze gaf me een groot vel bouwpapier, waarop ze een tekening had gemaakt met de woorden: ‘Mama, ik hoop dat het vandaag beter met je gaat’. Daarachter de liefste smiley die ik ooit gezien had. Ik klampte me vast aan die woorden. De tekening heb ik nog steeds. Die ligt, samen met herinneringen en tekenen van liefde van al mijn kinderen, in een grote kist in de woonkamer.

Diep verdriet is tijdelijk

Inmiddels ben ik de trotse oma van drie kleindochters. De middelste naam van iedere kleindochter is Nathalie, als aandenken aan hun vroeg overleden tante. Ik heb gehuild om de liefde die mijn kinderen altijd voor hun zus zullen voelen. Gelukkig is diep verdriet tijdelijk. In mijn leven kwam er een morgen waarop ik 's ochtends wakker werd met een rustig gevoel. Misschien kwam die kalmte voort uit pure vermoeidheid, want diep verdriet is uitputtend. Maar dat gevoel van rust was zó heerlijk. Ik dacht niet langer dat ik zou verdrinken in mijn eenzame verdriet. Ik had er niet voor gekózen om alleen te blijven in mijn verdriet; ik wist gewoon niet bij wie ik aan moest kloppen voor hulp.

Het gaat beter dan gisteren

Verdriet is universeel. Maar iedereen ervaart het weer anders. Het verlies van een kind is het meest verwoestend van alles wat je als ouder mee kunt maken. Maar we hoeven die weg niet alleen te gaan. Als ik het over had kunnen doen, zou ik mijn verdriet hebben toevertrouwd aan een professionele hulpverlener. Ik moedig iedere ouder die een kind heeft verloren aan om professionele hulp te zoeken. Dat kan counseling zijn, je aansluiten bij steungroepen of bij de CdLS Foundation. We kunnen elkaar steunen, liefhebben en van elkaar leren. Uiteindelijk komt er een morgen waarop je voelt: het gaat beter dan gisteren. Houd die hoop levend.